در کتب قدیم سه نوع از آن را شرح داده اند که عبارتند از:
1.حمص یا حمص ابیض یا حمص بستانی یا نخود سفید که نوع کشت شده است و امروزه استفاده می شود.
2.حمص بری که نوع وحشی است.
3.حمص الاسود یا نخود سیاه
در این مطلب به خواص نخود بستانی می پردازیم:
ملین طبع، مقوی حرارت غریزی و مقوی ریه و کمر است.
تولید کننده خون صالح است.
قابلیت تغذیه زیاد، اشتها آور است.
تغذیه کننده ریه و معده، اثر غذایی آن در ریه بیشتر از سایر حبوبات می باشد.
در گرفتگی صدا اگر همراه با تب نباشد، خوردن آن با شیر و در صورت وجود تب با آب مفید می باشد.
خیسانده آن در سرکه به مدت یک شب جهت کشتن کرم معده بسیار مفید است.
آشامیدن آب پخته آن با نمک (نخودآب)، تکه کننده اخلاط لزج و باز کننده انسداد ها است.
ادرارآور، برطرف کننده درد سینه وعفونت ریه می باشد.
آب خیسانده آن در تحلیل ورم لثه و درد آن موثر است.
مضرات نخود:
مضر زخم مثانه، دیر هضم و مولد نفخ می باشد.
مصلحات نخود:
زیره، جوارش کمونی، شوید، گلقند و در افراد گرم مزاج خشخاش وسکنجبین ساده
1. طبع ماش کمی سرد و خشک است.
2. استفاده زیاد آن باعث زیادشدن خلط آن میشود.
3. خوردن ماش برای کسانی که مبتلا به خارش شدید بدن هستند مفید میباشد.
4. کسانی که مبتلا به بیماری دستگاه گوارش میباشند از ماش کمتر استفاده کنند.
5. ضماد آرد ماش برای رفع التهابات سطحی بدن بخصوص لک و پیسی به کار میرود.
6. یک غذای خوب برای کسانی که اسهال شدهاند ماش و برنج کمچربی است.
7. برای درمان ورم ماش تازه بجوشانید، سپس له کنید با زرده تخممرغ مخلوط کرده بر موضع ورم بمالید.
8. ماش التهابهای صفرا را از بین میبرد.
9. تسکین دهنده سرفه است.
10. خوردن زیاد ماش برای دندانها مضر است.
11. وجود پتاسیم در ماش باعث شستشوی کلیهها و پایین آوردن درجه اسیدی خون و منظم کردن ضربان قلب میگردد.
12. به خاطر داشتن فسفر و کلسیم نقش آن در رشد اطفال انکارناپذیر است.
13. به خاطر داشتن آهن برای اشخاص کم خون مفید است.
14. ماش باعث افزایش ترشح انسولین در بدن میگردد.
15. خام گیاه خواران به خاطر داشته باشند اگر میخواهند جوانه ماش استفاده کنند حتماً کمی جوانه را حرارت بدهند.
16. کسانی که نقرس دارند کمتر بخورند.
17. خوب است که بدانید ماش خاصیت چاق کنندگی ندارد در نتیجه کسانی که میخواهند لاغر شوند یک وعده غذای خود را جوانه پخته شده ماش قرار دهند.
18. کسانی که یبوست دارند و میخواهند از ماش استفاده کنند بهتر است ابتدا ماش را قدری تفت داده سپس بلغور کرده پوست آن را بگیرند آن گاه غذا درست کنند.
19. برای اعضای بدن که خواب رفته و بیحس شده است با ضماد پخته ماش مالش دهید.
20. برای درمان کک مک پودر ماش را با عرق مورد مخلوط کرده به صورت ضماد بگذارید.
21. کسانی که صرع دارند از ماش پوست کنده استفاده کنند.
22. خوردن ماش باعث ازدیاد شیر میگردد.
23. ماش مسکن درد بواسیر است البته باید پوست کنده آن خورده شود.
24. کسانی که سکسکههای مقاوم دارند با خوردن ماش پخته برطرف میگردد.
25. مصرف زیاد ماش باعث ضعف قوه باه میشود.
26. برای درمان اگزما ماش را پخته با سرکه مخلوط نموده در محل بگذارید.